క్రీస్తుశకం 1336 లో విద్యారణ్య స్వామి ఆధ్వర్యంలో ఆర్ష సామ్రాజ్య స్థాపనకై హరిహరరాయలు - బుక్క రాయలుచే నిర్మించబడిన ఆంధ్రులు గర్వించదగిన మహానగరం విజయనగరం. ఆ తర్వాత అనేక రాజుల కాలంలో దినదిన ప్రవర్థమానమై సకల ధన ధాన్య సంపదలతో, నవరత్న రాసులతో, అపూర్వ శిల్పకళా వైభవంతో అసాధారణ సంగీత సాహిత్య కళలకు ఆటపట్టై, శ్రీ కృష్ణ రాయలవారి కాలంలో షోడశ కళాప్రపూర్ణమై రామరాయల కాలంలో ఆ శోభను మరింత ద్విగుణీకృతం చేసుకుని, శత్రు వర్గానికి దుర్నిరీక్షణమై ప్రకాశించి, ప్రపంచ ప్రసిద్ధి పొంది, సమస్త రాయబారులను, వాణిజ్య ప్రముఖులను ఆకర్షించి, సమకాలీన రాజ్యాలలో మేటి రాజ్యాంగా ప్రసిద్ధి కెక్కింది విజయనగర సామ్రాజ్యం - విశ్వ చరిత్రలో అటువంటి మహా సామ్రాజ్యం ఎలా క్షీణించింది, ఆ సామ్రాజ్య చారిత్రక ప్రస్థానాన్ని కళ్ళకు కట్టినట్లుగా మనముందుంచుతుంది ఈ రచన. 

                                                                                                                 - ప్రసాద్